|
خاتوونه‌كان بزانن چۆن هه‌ڵسووكه‌وت له‌گه‌ڵ مێرده‌كانتان ده‌كه‌ن؟! ئەڵقەی دووەم
خاتوونه‌كان بزانن چۆن هه‌ڵسووكه‌وت له‌گه‌ڵ مێرده‌كانتان ده‌كه‌ن؟! ئەڵقەی دووەم
ئا: یاسین ئه‌حمه‌د زه‌نگه‌نه.
1- پاراستنی نهێنی: په‌یوه‌ندی خێزانی په‌یوه‌ندییه‌كی زۆر نزیك و تایبه‌ت و پیرۆزه، بۆیه پاراستنی نهێنییه‌كانی مێرده‌كه‌ت بریتییه له‌پاراستنی ئه‌و نزیكی و تایبه‌تمه‌ندییه و ره‌چاوكردنی شكۆی په‌یوه‌ندی پیرۆزی نێوان ژن و مێرد له‌ئاماده‌بوونی خۆی یان له پاشمله‌دا، هه‌روه‌ك له‌ئایه‌ته‌كه‌ی پێشوودا هاتووه له‌ستایشی ئافره‌ته چاكه‌كاندا( حافظات للغیب بما حفظ الله)، به‌واتای: ئافره‌ته چاكه‌كان خۆیان و داوێن و ماڵ و سامان و نهێنی مێرده‌كانیان ده‌پارێزن به‌یارمه‌تی و به‌پارێزی وچاودێری خوای گه‌وره.
2- به‌رده‌وام هه‌سته‌كانی رابگره‌و دڵنه‌وایی و ده‌ست خۆشی وستایشی بكه به‌پیاوه‌تی و هێزو تواناو ئازایه‌تی و راستگۆیی و ئه‌مانه‌ت پارێزی و به‌پرسیارێتی و دڵسۆزی و وه‌فاداری و ره‌وشت به‌رزی و ...تاد.
3- فه‌رمانبه‌رداری په‌روه‌ردگاربه له‌په‌یوه‌ندیت له‌گه‌ڵ مێرده‌كه‌تدا، بزانه په‌یوندی نێوان تۆو مێرده‌كه‌ت په‌یوه‌ندییه‌كی پیرۆزو شكۆداره‌و خوای گه‌وره ده‌یپارێزێت و فه‌ڕو به‌ره‌كه‌تی تێ ده‌كات و ئه‌و زاته ئاگاداری ئاشكراو په‌نهانییه‌كانه ( یعلم خائنة الأعین وما تخفي الصدور)، ئارامگرتنت له‌سه‌ر مێرده‌كه‌ت و به‌رگه‌گرتنت له‌سه‌ر هه‌ندێك له‌هه‌ڵه‌و په‌ڵه‌كانی به‌فیڕۆ ناچێت و خوای میهره‌بان و زانا پاداشتی خێرت ده‌داته‌وه. بزانه ئه‌گه‌ر شتێكت كه‌م بوو به‌هۆی په‌یوه‌ندیت به‌مێرده‌كه‌ته‌وه ئارامت له‌سه‌ری گرت و ره‌زامه‌ندبووی، ئه‌وا خوای گه‌وره قه‌ره‌بووت ده‌كاته‌وه له‌دنیاو رۆژی دواییدا، ئه‌م هه‌سته ئیمانییه روحانییه شوێنه‌واری گه‌وره‌ی ده‌بێت له‌سه‌ركه‌وتنی ژیانی خێزانی و به‌رده‌وام بوون و خۆشی و چێژه‌كانی، به‌تایبه‌ت ئه‌گه‌ر هه‌ردوو پێكه‌وه ڕوو له‌خوا بن و خواپه‌رستی بكه‌ن له‌نوێژوو رۆژو و شه‌ونوێژو حه‌ج و عومره و كاری خێروچاكه، وه‌ك ئه‌وه‌ی هه‌ردوو پێكه‌وه له‌خۆشه‌ویستی خوادا بتوێنه‌وه‌و هه‌وڵده‌ن به‌ره‌و نه‌مری، هه‌ردوو ده‌زانن خولێكی تری ژیانی خێزانی هه‌یه له‌به‌هه‌شتی نه‌بڕاوه‌دا پێكه‌وه ئاسووده ده‌بن دوور له ناخۆشی و ناڕه‌حه‌تی و بێزاربوون.
4- شانازی بكه به‌وه‌ی دڵسۆزی مێرده‌كه‌تی بیكه به‌تاجی سه‌رت، هه‌رچه‌نده مێرده‌كه‌ت له‌قۆناغێكی ژیانی خێزانیدا هه‌ڵه‌و كه‌موكورتی هه‌بووبێت، بزانه ژن سه‌رچاوه‌ی وه‌فاو دڵسۆزی و ره‌وشت به‌رزییه له‌خێزاندا، ئه‌مه‌ش مانای لاوازی و نه‌نگی ناگه‌یه‌نێت به‌ڵكو ئه‌وپه‌ڕی هێزو توانا ده‌گه‌یه‌نێت، ژن مه‌شخه‌ڵانی رۆشنی جوانه بۆ مێردوو كوڕو كچه‌كانی.
5- چێژو خۆشی به‌مێرده‌كه‌ت ببه‌خشه و هه‌ردوو چێژ له‌یه‌ك وه‌رگرن به‌هه‌موو هۆكاره‌كانی لاشه‌یی و مه‌عنه‌وی و گیانی، خوای گه‌وره درووستی كردوون بۆئه‌وه‌ی یه‌كتری ئاسووده‌و خۆشحاڵ بكه‌ن، سه‌ره‌نجام خوا پاداشتی خێرتان ده‌داته‌وه له‌به‌هشتی رازاوه‌دا به‌ژیانێكی هه‌میشه‌یی كه‌هیچ ناخۆشی و ناڕه‌حه‌تی و تاڵی و ناسۆری تێدا نییه، ده‌سته‌واژه‌یه‌كی جوان و شیرینه كه‌ده‌ڵێت: ژنی چاكی زرنگ مایه‌ی چێژه بۆ پێنج هه‌سته‌وه‌ره‌كانی مێرده‌كه‌ی.
6- رۆڵی جیاواز ببینه له‌ژیانی مێرده‌كه‌تدا، وه‌ك دایكبه خه‌مخۆرو خۆشه‌ویست و مشوورخۆری به ، جاروبار ببه هاوڕێی گیانی به‌گیانی و گفتوگۆی له‌گه‌ڵدا بكه پشتیوانی بكه، هه‌ندێكجار ببه به‌كچه نازداره‌كه‌ی و سۆزی باوكایه‌تی جۆشبده، ئه‌م رۆڵانه به‌نه‌رم و نیانی ژیرانه ببینه به‌پێی هه‌ڵوێست و هه‌ل و مه‌رج و باری ده‌روونی و سۆزداریتان.
7- به‌رده‌وام نوێبوونه‌وه و گۆڕانكاری ئه‌رێنی له‌خۆتدا بكه، ئه‌مه واده‌كات هه‌ست به‌ئاسووده‌یی بكه‌یت و مێرده‌كه‌شت دڵخۆش ده‌بێت و هۆگرت ده‌بێت و به‌ده‌ورته‌وه ده‌بێت، چونكه هه‌ست ده‌كات رۆژنه تۆ ژنێكی تازه‌و دڵگیرو رێك پۆشیت و بۆیه لێت ماندوو بێزار نابێت و له‌ده‌ره‌وه‌ی ماڵدا به‌دوای شتی تردا ناگه‌ڕێت. نوێگه‌ری لایه‌نی ڕواڵه‌ت وناوه‌كی مرۆڤ ده‌گرێته‌وه هه‌ر له‌سه‌ر شانه‌كردن و جل و به‌رگ و بۆن خۆشی تا رێكخستنی نێو ژوورو ماڵ تا ده‌گاته نوێگه‌ری له هزرو گیاندا. ئه‌گه‌ر زانیت بێزاری و چه‌قبه‌ستوویی دزه‌ی كردۆته نێو ژیانی خێزانیتانه‌وه، وه‌ك ئاوی مه‌نگ و وه‌ستاوی لێهاتووه، هه‌وڵ بده بیجوڵێنه به‌سه‌ردانی و میوانداری یان گه‌شت وسه‌یران یان هه‌رشتێك به‌گونجاوتان زانی.
8- بایه‌خ به‌لایه‌نی رۆشنبیری گشتی خۆت بده ،تا ببێته رایه‌ڵه‌و هێڵی په‌یوه‌ندی له‌نێوان تۆو مێرده‌كه‌تدا و له‌نێوان تۆو كۆمه‌ڵگادا، ژنی رۆشنبیر چێژوتامی خۆی هه‌یه پرشنگ و روناكی خۆی هه‌یه، گفتوگۆ سه‌رنج راكێشه هه‌مه‌ڕه‌نگه‌كانی سه‌رسامت ده‌كات، به‌ڵام ژنێك رۆشنبیر نه‌بێت یان ئاستی رۆشنبیری لاوازبێت مێرده‌كه‌ی بێده‌نگ داده‌نیشێت شتێك یان بابه‌تێك نادۆزێته‌وه گفتوگۆی له‌سه‌ر بكات، ورده ورده پیاوه‌كه به‌كه‌م ته‌ماشای ژنه‌كه‌ی ده‌كات، وای ده‌بینێت ئاستی لاوازه‌و شیاو نییه باس و خواس و گفتوگۆی له‌گه‌ڵدا بكاته‌وه، به‌تایبه‌ت ئه‌گه‌ر مێرده‌كه‌ی له‌وكه‌سانه بوو كه‌له‌كاروو پیشه‌كه‌یدا هه‌ڵسووكه‌وتی له‌گه‌ڵ ژنانی رۆشنبیروو خوێنده‌وارو به‌هره‌مه‌ندا ده‌كرد، بۆیه ده‌خوازێت ژن بایه‌خ به‌لایه‌نی رۆشنبیری خۆی بدات و ئاستی خۆی به‌رز بكاته‌وه.
9- له‌هه‌ڵه‌و په‌ڵه‌و كه‌مووكورتی مێرده‌كه‌ت ببوره، هیچ پیاوێك نییه بێ هه‌ڵه‌بێت، پیاو مرۆڤه‌و مرۆڤیش بێ هه‌ڵه نابێت، مه‌هێڵه هه‌ڵه‌یه‌ك هه‌رچۆنێك بێت ژیانت تاڵ بكات و كاریگه‌ریت له‌سه‌ر درووست بكات و هه‌ستی خۆشه‌ویستیت به‌رامبه‌ر مێرده‌كه‌ت وشك بكات، تۆ پێویستیت به‌سیفه‌تی لێبوورده‌یی هه‌یه به‌تایبه‌ت له‌ناوه‌ڕاستی ته‌مه‌ندا، چونكه هه‌ندێ له‌پیاوان له‌وقۆناغه‌ی ته‌مه‌نه‌دا هه‌ندێك گۆڕانكارییان به‌سه‌ردا دێت و ده‌چنه نێو قۆناغی هه‌رزه‌كاری دووه‌مه‌وه، ئه‌گه‌ری هه‌یه هه‌ڵه و لادانی سۆزدارییان لێ بوه‌شێته‌وه به‌ڵام زۆرجار ئه‌م سیفه‌تانه كاتییه‌و به‌خێرایی پیاو ده‌گه‌ڕێته‌وه‌و ژیری به‌خه‌رج ده‌دات و و به‌ئاگادێته‌وه، به‌مه‌رجێك ئه‌گه‌ر ژنه‌كه بتوانێت كه‌سێكی لێ بوورده بێت و به‌رده‌وام بێت له‌به‌خشینی سۆزداری و ویژدانی سه‌ره‌ڕای گرانی وتاڵی ئه‌زموونه‌كه.
10- باغیره‌كردنت ژیرانه‌و گونجاوبێت و به‌ڵگه‌بێت له‌سه‌ر سۆزو خۆشه‌ویستی و بایه‌خدانت به‌مێرده‌كه‌ت، به‌جوانی و لێزانی مێرده‌كه‌ت ئاگاداربكه‌وه كاتێك زانیت چاوه‌كانی یان دڵی به‌لای راست و چه‌پدا ده‌ڕوات، هه‌رگیز مه‌هێڵه غیره ژیانی خێزانیت بسووتێنێت و ماڵه‌كه‌ت ببێته مه‌یدانی شه‌ڕو ئاژاوه، متمانه‌و رێزو خۆشه‌ویستی بگۆڕێت بۆ گومان و تۆمه‌تباركردن.
11- بامێرده‌كه‌ت چه‌قی ژیانت بێت و تۆش چه‌قی ژیانی ئه‌وبیت، به‌مانای بامێرده‌كه‌ت له‌هزرو ویژدانتا زیندووبێت و جموجۆڵ و هه‌نگاوو سوكناییت به‌پێی په‌یوه‌ندییه‌كانت بێت به‌مێرده‌كه‌ته‌وه، هاوه‌ڵی مێرده‌كه‌تبه‌و ئه‌وه‌ی ئه‌و پێی خۆشه تۆش پێت خۆش بێت، دانیشتن و هه‌ستان و خه‌وتن و حه‌سانه‌وه‌ت به‌پێی كات و به‌رنامه‌كانی ئه‌و بیگونجێنه، ئه‌مه‌ش هه‌ستی ئینتیما وپێكه بوونه له‌گه‌ڵ یه‌كتریداو هیچ شتێك پێی ناگات.
|